Microsoft'un en yeni iþletim sistemi Windows 7'yi daha verimli kullanmak için uygulayabileceðiniz farklý yöntemler...
Öncelikle bilgisayarlarýna Windows 7 kurup kurmamak konusunda kararsýz olanlarý cesarete davet etmek istiyorum. Bilgisayarýnýza bunun için bir þans tanýmalýsýnýz.
Bu yazýda; Windows 7 kullanmaya baþlayan ama umduklarý perfomans yakalayamayanlarýn kullanabileceði basit birkaç perfomans artýrma yöntemini listeleyeceðiz. Bu metodlarý kullanarak Windows 7 kullanýmýný daha keyifli ve hýzlý bir hale getirebilirsiniz.
Performans artýrma önerilerine gelmeden önce; eðer hala sisteminizin Windows 7'yi kaldýrýp kaldýrmayacaðýndan emin deðilseniz
Windows 7 Uyumluluk Merkezi'ne bir uðramanýz veya Windows 7 Yükseltme Danýþmaný'ný indirerek sisteminizi Windows 7 öncesi test etmeniz de faydalý olacaktýr.
Sürücüler Tamam mý ?Windows 7'yi bilgisayarýnýza kurduktan sonra ilk olarak tüm sürücülerin doðru þekilde yüklenip yüklenmediðinden emin olmanýz gerekiyor.
Windows 7 kurulduðu sistemin sürücü ihtiyaçlarýný kendisi anlamak konusunda çok iyi fakat tabii ki mükemmel deðil. Özellikle anakart sürücüleriniz tam olarak yüklenemediyse ciddi perfomans sorunlarý yaþayabilirsiniz. Bu aþamada Windows 7'nin uygun sürücüleri tarayýp kurabilmesi için internete baðlý olup olmadýðýnýzý kontrol edin.
Eðer sürücü kurulumunda sorun yaþýyorsanýz eksik durumdaki sürücüleri el ile yüklemeyi deneyebilirsiniz. Tam olarak hangi sürücüleri yüklemeniz gerektiðini anlayamýyorsanýz DriverMax adýndaki ücretsiz ve kullanýþlý programdan faydalanýn. DriverMax size bilgisayarýnýzýn bileþenleri hakkýnda fikir verecek ve hangi sürücüleri yüklemeniz gerektiði konusunda yardýmcý olacaktýr.
DriverMax yardýmýna raðmen Windows 7 sürücüsü bulamadýnýz mý? Bu durumda yapmanýz gereken þey; Windows Vista için hangi sürücü kullanýlýyorsa onu bilgisayarýnýza indirip kurmak olmalý. Windows Vista için kullanýlan sürücülerin bir çoðu Windows 7 ile de uyumlu.
Yüklediðiniz Windows Vista sürücüsünün çalýþmamasý durumunda sürücü dosyasý üzerinde (Genellikle uzantýsý EXE'dir) sað týk yaparak "Troubleshoot Compatibility" seçeneðini belirleyin. Windows 7'nin "Troubleshoot Compatibility" özelliði Windows 7 ile çalýþmayan dosyalarý önceki Windows sürümleri ile uyumlu modda çalýþtýrma iþlevi görür. "Troubleshoot Compatibility" ekranýnda size önerilen modu (Windows Vista veya Windows XP) seçip "Next" butonuyla ilerledikten sonra eski sürüm Windows iþletim sistemleri için geliþtirilmiþ sürücü dosyasýný Windows 7 içinde de çalýþtýrabileceksiniz.
Windows.old'un Silinmesi ve Sanal Bellek UygulamasýEðer sýfýr bir bilgisayar satýn almadýysanýz ve Windows 7'yi önceki Windows sürümlerinden birinin güncellemesi olarak kullanmaya devam edecekseniz bilgisayarýnýzda "Windows.old" isminde oldukça büyük boyutta bir klasörün oluþtuðunu fark edeceksiniz. Sizin de tahmin edeceðinzi gibi bu klasörde önceki Windows sürümünden kalan dosyalar bulunmakta. Hatta önceki Windows'a ait sistem dosyalarý bile Windows.old klasöründe bulunarak gereksiz bir þekilde belleðinizde yer kaplar.
C:\Windows.old yolunda bulunan klasörün içinden kullanmaya devam edeceðiniz dosyalarý tutmaya devam edip hiç kullanmayacaðýnýz diðer gereksiz dosyalarý silin. Bu iþlem sisteminize boþ alan kazandýracaktýr.
Bunun yanýnda programlarýn Windows içindeki "Sanal Bellek" üzerinden çalýþmasýný saðlayarak bilgisayarýnýzýn RAM'ini daha verimli kullanabilirsiniz.
Bu iþlemi gerçekleþtirmek için Denetim Masasý'na (Control Panel) gidin ve sýrasýyla:
"Denetim Masasý/ Sistem ve Güvenlik /Sistem /Geliþmiþ Sistem Ayarlarý /Sistem Özellikleri/ Geliþmiþ/ Performans Seçenekleri/ Geliþmiþ/ Deðiþtir/ Sanal Bellek" yolunu takip edin.
En üstte bulunan "Tüm sürücülerde disk belleði dosyasý boyutunu otomatik olarak yönet" kutucuðundaki iþareti kaldýrdýktan sonra C haricindeki diðer sürücüyü belirleyerek sistemi yönetmek için kullanýlacak belleðin alt ve üst limitlerini ilgili kutuya yazýn. Alt limit olarak en az 2MB girmelisiniz, üst limit olarak istenilen deðer yazýlabiliyor olsa da RAM kapasitenizin 2 katýný aþmayan bir deðer sistem performansý için en iyi sonucu verecektir.
Sanal Bellek uygulamasýnýn çalýþma mantýðýyla ilgili ayrýntýlý bilgiyi aþaðýdaki ipucundan edinebilirsiniz.
* Microsoft'un Sanal Bellek Tanýmý:Bilgisayarýnýzda bir programý çalýþtýrmak veya iþlemi gerçekleþtirmek için yeterli rasgele eriþim belleði (RAM) yoksa, Windows onun yerine sanal belleði kullanýr. Bilgisayarýnýzda ne kadar RAM olduðunu Denetim Masasý, Sistem, Yüklü bellek (Ram) alanýnda görebilirsiniz.
Sanal bellek, bilgisayarýnýzýn RAM'ini sabit diskinizdeki geçici alanla birleþtirir. RAM azaldýðýnda, sanal bellek, RAM'deki verileri disk belleði dosyasý adý verilen bir alana taþýr. Verilerin disk belleði dosyasýna taþýnmasý ve gerektiðinde buradan alýnmasý, bilgisayarýnýza ilgili iþi tamamlamak için gereken miktarda RAM saðlar.
Bilgisayarýnýzdaki RAM ne kadar fazla olursa, programlarýnýz da genellikle o kadar hýzlý çalýþýr. RAM azlýðýndan dolayý bilgisayarýnýz yavaþlýyorsa, oluþan açýðý karþýlamak için sanal belleði arttýrmanýz gerekebilir. Ancak bilgisayarýnýz RAM'deki verileri, sabit diskteki verileri okuduðundan çok daha hýzlý okuyabilir, bu nedenle RAM eklemek en iyi çözümdür.
Sanal bellek ve hata iletileri
Sanal belleðin azaldýðýný belirten hata iletileri alýrsanýz, bilgisayarýnýzdaki programlarý çalýþtýrabilmek için daha fazla RAM eklemeniz veya disk belleði dosyanýzýn boyutunu arttýrmanýz gerekebilir. Windows bunu genellikle otomatik olarak yönetir, ancak varsayýlan boyut sizin gereksinimlerinizi karþýlamýyorsa sanal belleðin boyutunu elle deðiþtirebilirsiniz.
Kayýt Defterinde Yapýlabilecek DeðiþikliklerBu kýsýmda menülerin ekranda görüntülenme süresi vb. deðiþiklikler yaparak performans artýþý saðlamaya çalýþacaðýz.
Windows arama kutusuna:
regedityazýn. Karþýnýza çýkan kayýt defteri düzenleyicisi çok gerekmedikçe üzerinde deðiþiklik yapýlmamasý gereken bir Windows bileþenidir.
Deðiþiklik yapabilmek için sýrasýyla izlemeniz gereken yol:
HKEY_CURRENT_USER/Control Panel/Desktop
Bu baþlýklar üzerinde çift týklayarak liste halinde saðda görüntülediðiniz dizinde MenuShowDelay sekmesi üzerinde çift týklayýn. açýlan Dize Düzenleme penceresindeki Deðer Verisi, Windows tarafýndan vasrayýlan belirlendiði þekliyle 400 olarak karþýnýza çýkacak. Bu deðer; sizin fareye týklanamanýz ile pencerenin ekranda görünmesi arasýnda geçen sürenin milisaniye biriminden deðerini ifade eder. 400'den aþaðýda bir rakam olarak vereceðiniz deðer ile bu süreyi kullanýmýnýza zarar vermeyecek þekilde deðiþtirebilirsiniz. Unutmayýn bu kýsýmda yapacaðýnýz deðiþiklikler bilgisayarýnýzý yeniden baþlatýýktan sonra geçerli olacaktýr.
Þimdi sol çerçevede kalan menüde dolaþmaya devam edelim. Burada az önce kullandýðýmýz Desktop sekmesinin birkaç sýra altýnda Mouse sekmesi bulunuyor. Mouse üzerinde çift týkladýktan sonra saðda açýlan listeden MouseHoverTime'ý seçerek yine karþýnýza çýkan 400 rakamýný azaltarak; farenin bir baðlantý üzerine geldiðinde onu algýlama süresini kýsaltabilir ve böylece fareyi daha verimli kullanabilirsiniz.
En Ýyi Performans Ýçin AyarlamaÖncelikle bu adýmda gitmeniz gereken yolu sýrasýyla yazalým:
Denetim Masasý/Sistem ve Güvenlik/Sistem/Geliþmiþ Sistem Ayarlarý/Sistem Özellikleri/Geliþmiþ/Performans Seçenekleri
Bu yoldan ulaþacaðýnýz listede dört adet seçenek bulunuyor. Bunlar içinden en üstte bulunan "Bilgisayarým için en iyi olaný Windows seçsin" varsayýlan Windows ayarýdýr. Eðer bunu üçüncü seçenek olan "En iyi performans için ayarla" ile deðiþtirirseniz görüntü kalitesini bir miktar Windows XP'ye benzemesi handikapýyla birlikte Windows 7'yi daha verimli kullanabilirsiniz. Tabi bu seçeneði belirlemenin Windows 7'nin grafik zenginliði içindeki kullanýmýnýn keyifli yönlerini yok edeceði de bir gerçek.
Windows Performans Artýrma Klasiði: Baþlangýç AyarlarýBilgisayarýnýzda siz farkýna bile varmadan arka planda çalýþan programlar sisteminizin performansýný olumsuz etkileyen bir diðer faktördür. Bu olumsuzluðun sadece Windows 7'nin deðil diðer tüm iþletim sistemlerinin performansýný olumsuz etkilediði bilinen bir gerçektir.
Özellikle sistemin açýlýþý esnasýnda çalýþmaya baþlayan gereksiz programlarý engelleyerek sistem performansýna katký saðlayabilirsiniz. Bunun için "Baþlangýç" üzerindeki "Programlarý ve dosyalarý ara" çubuðuna:
msconfigyazýn. Karþýnýza çýkacak Sistem Yapýlandýrmasý penceresi üzerinde Baþlatma sekmesine týkladýðýnýzda bilgisayarýnýzýn açýlýþýnda çalýþan uygulamalarýn listesini göreceksiniz.
Bu programlarýn bazýlarý açýlýþta çalýþmaya baþladýðý gibi siz bilgisayar kullanýrken de çalýþmaya devam ederek sistem performansýný düþürür (Açýlýþ sonrasý istem dýþý çalýþan uygulamalarýn nasýl önleneceðini bir sonraki sayfada inceleyeceðiz.) Bunlarýn içinden sistem açýlýþýnda çalýþmasý þart olmayanlarý belirleyerek bunlarý deaktif konuma getirebilirsiniz.(*)
Örneðin; bilgisayarýnýzda eðer iTunes yüklü ise açýlýþta QuickTime ile birlikte sistem performansýný düþüren bir etki yaratabilir. iTunes vb. açýlýþa sorgusuz bir þekilde yerleþen programlarý baþlangýç ayarlarýndan kaldýrmalýsýnýz. Gereksiz programlarý açýlýþtan kaldýrdýktan sonra bilgisayarýnýzý yeniden baþlatmanýz gerekebilir.
(*) Ýpucu: "Sistem Yapýlandýrmasý/ Baþlatma" sekmesinden hangi programlarý kaldýracaðýnýza karar verirken "Üretici" isimini de dikkate alabilirsiniz.
Gereksiz Hizmetleri KapatýnStandart bir Windows kurulumunda gelen hizmet saðlayýcýlarýn bazýlarý sistemimizde yer kaplamasýna raðmen neredeyse hiç kullanýlmazlar. Hizmetler sekmesinde bulunan uygulamalardan kullanmadýklarýnýzý kapatarak performans artýþýna katkýda bulunabilirsiniz.
"Hizmetler" sekmesini açmak için "Programlarý ve dosyalarý ara" çubuðuna
services.mscyazýp enter tuþuna basýn. Liste halinde karþýnýza gelen hizmetler üzerinde; tek týklama yaparak o hizmetin ne iþe yaradýðýný, çift týklayarak hizmete ait özellikleri ve sað týk ile hizmet almayý durdurma seçeneklerini görüntüleyebilirsiniz.
"Hizmetler" sekmesinde ayarlama yapmanýn "Baþlatma" kýsmýnda açýlýþta çalýþmasý þart olmayan uygulamalarý seçip kaldýrma iþleminden daha zor, karýþýk ve riskli olduðu bir gerçek. Bu aþamada Charles Spark tarafýndan geliþtirilmiþ olan blackviper.com yardýmýnýza yetiþecektir. blackviper.com sürekli güncellenen ve Windows iþletim sistemleri üzerinde yapýlabilecek deðiþiklikleri anlatan çok faydalý bir web sitesidir. Bu web sitesinden Windows 7'nin "Hizmetler" sekmesinde bulunan uygulamalardan hangilerinin kapatýlabileceði, hangilerinin mutlaka çalýþmasý gerektiði ve uygulamalar üzerinde yapýlabilecek ayarlamalarla ilgili detaylý bilgiye ulaþabilirsiniz.
Ýpuçlarý:
Hizmetler sekmesi altýndaki uygulama üzerinde çift týkladýðýnýzda uygulamayý tamamen kapatmayý tercih edebileceðiniz gibi "El ile" seçeneðini belirleyerek uygulamanýn sadece sizin istediðiniz zamanlarda çalýþmasýný da saðlayabilirsiniz.
Bir önceki sayfadan hatýrlayacaðýnýz "Sistem Yapýlandýrmasý" altýnda bulunan "Hizmetler" sekmesinde, Windows hizmetlerinin kiþiselleþtirilebilir kýsa bir listesi bulunmaktadýr.
Geçici Dosyalarý Silme Ve Program KaldýrmaSadece Windows 7 için deðil tüm diðer iþletim sistemlerinde de yüksek performans saðlamak için dikkatli olunmasý gereken bir diðer nokta ise: C:/Windows/Temp (Geçici Klasörler) klasörünün temiz tutulmasýdýr. Bu kýsýmdaki gereksiz dosyalarý manuel olarak veya CCleaner gibi programlar aracýlýðý ile düzenli olarak temizlemelisiniz.
Bunun yanýnda peformans artýrmak isteyenlerim bir programý kaldýracaklarý zaman; Windows'a ait "Program Ekle Kaldýr" opsiyonunu veya kaldýrýlmak istenen programýn kendi kaldýrýcýsýný (Uninstaller) kullanmak yerine, kaldýrma iþlemlerini gerçekleþtirmek için özel geliþtirilmiþ programlarý kullanmalarý daha faydalý olacaktýr. Bu iþlem için Revo Uninstaller programý biçilmiþ kaftandýr. Ücretsiz Revo Uninstaller, bir programý sadece programlar listesinden deðil programýn etki ettiði tüm kayýt defteri parçalarýndan da silerek geride iz kalmamasýný saðlar.
Windows 7 performansýný artýrmak için kullanabileceðiniz yöntemlerden bazýlarýný sýralamaya çalýþtým. Yazýda anlatmaya çalýþtýðým yöntemler, özellikle düþük konfigürasyonlu bilgisayara sahip kullanýcýlar için seçilmiþtir. Umarým bu yöntemleri uygulayarak Windows 7 keyfine kaldýðýnýz yerden devam edebilirsiniz.
